Co-author and editor of the catalogue for Utrecht Manifest: Biennale for Social Design, in collaboration with Siomone Kleinhout and Arthur Roeloffzen and commissioned by the Utrecht Biennial Foundation.
Utrecht Manifest is a bi-annual cultural event in and around the Dutch city of Utrecht. For each edition the Stichting Utrecht Biënnale invites an art director to investigate the social relevance of design in a curated program. Under art direction of Jurgen Bey, the 4th biennial for social design examined the work landscape in the Utrecht area of Rotsoord through various viewpoints. Four main projects, each curated by a selected designer, investigated the urban area under the main theme of ‘A Working Landscape’.
How do we create an urban landscape that is alive, knowledgeable and productive? The central theme for the fourth edition of Utrecht Manifesto: Biennial for Social Design is the potential of ‘the work landscape’ as a model for development in our inner cities. With this collaborative publication that served as the biennial’s catalogue we brought together articles, images, visualizations, and new texts. It is both a record of the event and a research project in its own right. By mapping the activities that took place in Utrecht, we experimented in making new connections and interpretations. The resulting book tried to uncover and reflect on the role and meaning of social design within the changing working landscape.
Between May and July 2012, Utrecht Manifest settled in the area and former industrial site Rotsoord, which was transformed into a work space. The biennial included exhibitions, debates, a help desk, workshops and organized field projects to activate the local potential. A taste of Rotsoord’s possibilities for food production is found in ‘Edible Landscape‘, by Ester van de Wiel. ‘The Networked Landscape‘ by Sophie Krier, examined cross-pollinations of knowledge and skills. Clever and remarkable ways of production were exhibited by Studio Maarten Kolk & Guus Kusters in the exhibition ‘Helpdesk Rotsoord’; which also served as food for discourse. After tasting Rotsoord beer and pesto, alphabet parades, lectures, car blessings and drive-thru-debates, and intensively working with designers, local experts, residents and businesses, this years’ biennial closed with telling results and revealing insights in the local urban fabric.
What connects all the different activities was the question: “How do you expose the potential of a specific urban area?”
Excerpt:
“The map is open and connectable in all of its dimensions; it is detachable, reversible, susceptible to constant modifications. It can be torn, reversed, adapted to any kind of mounting, reworked by an individual, group, or social formation. It can be drawn on a wall, conceived as a work of art, constructed as a political action or as a meditation.” — Gilles Deleuze and Felix Guattari.
Het maken van een kaart is, zoals Deleuze en Guattari het stellen, een interpretatie van het landschap. Dat is wat deze publicatie beoogt: het geven van een interpretatie op het landschap dat ontstaan is vanuit Utrecht Manifest en haar projecten. Het Nieuwe Werklandschap werkt, zoals de titel het verraad, direct met het landschap. Veranderingen in ruimtelijke ordening vloeien voort uit ontwikkelingen in de maatschappij en hebben daarmee hun weerslag op het landschap. De projecten onderzoeken en verbeelden hierbinnen wat er in de wijk is en in de toekomst zou kunnen zijn. Met deze publicatie beogen we het in kaart brengen van de onderzoeken naar het veranderende werklandschap in het kader van de vierde editie van Utrecht Manifest. Het interessante van een kaart is dat je hem niet leest zoals je de werkelijkheid leest. Een kaart is altijd een gekozen perspectief, een interpretatie van de werkelijkheid, dat af te leiden is aan de hand van de volgende vragen: wat wordt centraal geplaatst? Welke accenten worden gelegd? Wat staat er niet op? Dit zijn alle interessante vragen die het geconstrueerde karakter van kaarten onthullen. Mapping, als handeling van het in kaart brengen van een plek of een landschap, is interpreteren, maar zonder dit proces van vertalen en verbeelden te verdoezelen. Niet alleen is een kaart het landschap niet, het doet zich ook niet als zodanig voor.
Met het idee van mapping als vertrekpunt willen we uitdrukking geven aan het onderzoekende karakter van deze publicatie. Mapping wordt hier verstaan als een dynamische bewerking en verbeelding van het landschap die open staat voor verandering. Op deze manier willen we met onze publicatie geen louter beschrijvende bijdrage leveren aan Het Nieuwe Werklandschap. We beschouwen deze publicatie als een experiment met het leggen van nieuwe verbanden, tussen de activiteiten die plaats hebben gevonden in het kader van Het Nieuwe Werklandschap en bredere maatschappelijke ontwikkelingen. Hiermee hopen we tevens meer inzicht te geven in de centrale vragen en thematieken van de biënnale: vragen naar de betekenis en rol van social design in het veranderende werklandschap. Hieronder willen we alvast een kleine aanzet geven tot een mogelijke reflectie op de term social design.
Verbinden is de rode draad die door deze publicatie loopt. Dit komt overeen met de focus van Utrecht Manifest op het leggen, activeren en visualiseren van nieuwe verbindingen en relaties tussen bestaande elementen in de wijk. Door ze in een nieuw daglicht te brengen, visualiseren de ontwerpers onverwachte combinaties. Ontwerpen betekent hier het bestaande anders vorm te geven. Het is een vorm van re-design zoals socioloog en filosoof Bruno Latour het omschreef tijdens de lezing “A Cautious Prometheus? A Few Steps Toward a Philosophy of Design,” die hij in 2008 gaf tijdens de Networks of Design bijeenkomst van de Design History Society in Falmouth, Cornwall.
Catalogus Utrecht Manifest No.4
Concept: Arthur Roeloffzen, Michelle Franke and Simone Kleinhout
Text and editing: Michelle Franke & Simone Kleinhout
Graphic design: Arthur Roeloffzen
Published by Stichting Utrecht Biënnale
October 2012
Size: 170 x 240 mm
Pages: 240
Format: sewn softcover
ISBN: 97890-9027-1804
